Czy musimy badać jakość ścieków oczyszczonych w oczyszczalni przydomowej?
Nowe regulacje prawne odnośnie odprowadzania do wody i gruntu substancji szkodliwych (Rozporządzenie Ministra Środowiska a dnia 18.11.2014) podwyższa wymogi jakości ścieków po oczyszczeniu. Na obszarach aglomeracji w rozumieniu Krajowego programu oczyszczalnia ścieków komunalnych (KPOŚK) ścieki z oczyszczalni przydomowych po oczyszczeniu muszą mieć takie same parametry jak te oczyszczone w oczyszczalniach komunalnych dla liczby RLM określonej dla danej wielkości aglomeracji. Trzeba podkreślić, że KPOŚK obejmuje większość terenów np. podmiejskich, gdzie obecnie jest prowadzona intensywna zabudowa jednorodzinna.
W związku z tym Rozporządzeniem niektóre ogniwa lokalnej administracji uważają, że należy wprowadzić obowiązek badania jakości oczyszczonych ścieków w oczyszczalniach przydomowych. Obowiązkiem tym miałby być obciążony właściciel oczyszczalni.
Obowiązek badania jakości oczyszczonych ścieków a aspekt prawny
W dotychczasowym stanie prawnym, art. 122 ustawy – Prawo wodne określa zamknięty katalog przedsięwzięć wymagających uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, nie ma tam zapisu, że proste korzystanie z wody ( do 5m3/dobę) wymaga takiego pozwolenia.
Z kolei prawo ochrony środowiska w art. 154 mówi: ,,organ ochrony środowiska może ustalić, w drodze decyzji, wymagania w zakresie ochrony środowiska dotyczące eksploatacji instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia, o ile jest to uzasadnione koniecznością ochrony środowiska”.
Co oznacza uzasadniona konieczność ochrony środowiska?
Ponieważ ustawodawca określił oczyszczalnie przydomowe jako nie oddziałujące znacząco na środowisko i nie sprowadzające na nie zagrożenia, organ musi wykazać, że istnieją przesłanki, że jest inaczej, że dana instalacja może znacząco negatywnie oddziaływać na środowisko. Nie wystarczy tu stwierdzenie, że organ administracji z ostrożności, lub na podstawie domysłów uważa, że instalacja przydomowej oczyszczalni ścieków może zagrażać środowisku. Organ administracji musi to uargumentować merytorycznie.
Należy przy tym pamiętać, że organy administracji nie mogą dowolnie interpretować przepisów. Wydając decyzje, czy też rozporządzenia muszą być w zgodzie nie tylko z ustawą, którą wykonują, ale też z przepisami innych ustaw. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie przyjmował bowiem, że jednym z warunków wydania decyzji, bądź rozporządzenia jest “niesprzeczność treści rozporządzenia z normami Konstytucji oraz niesprzeczność nie tylko z aktem ustawodawczym, na podstawie którego zostało wydane, ale ponadto ze wszystkimi obowiązującymi aktami ustawodawczymi, które – w sposób bezpośredni lub pośredni – regulują materie stanowiące przedmiot rozporządzenia” (tak np. w wyroku z 26 stycznia 2006 r., sygnatura akt SK 39/04).
Nie zwalnia to oczywiście inwestora od obowiązku zainstalowania urządzenie spełniającego normy emisyjne dla danej aglomeracji. Udowodnienie tego faktu powinno następować poprzez okazanie deklaracji zgodności CE urządzenia z której wynikać będzie zgodność emisji urządzenia z zapisami Rozporządzenia.
Trzeba przy tym podkreślić, że ciężar określenia jakości stopnia oczyszczania ścieków bierze na siebie laboratorium notyfikowane, które ma za zadanie badanie określonego typoszeregu oczyszczalni pod katem zgodności z normami. Oczyszczalnia przydomowa jest urządzeniem typowym, seryjnym i powtarzalnym, wobec tego po przebadaniu w laboratorium notyfikowanym, jeśli jest prawidłowo zamontowana i eksploatowana musi oczyszczać ściek do deklarowanego poziomu.
Biorąc wszystko co było wyżej napisane, odpowiedź na tytułowe pytanie może być tylko jedna, oczyszczalnia przydomowa do 5 m3/dobę, posiadająca dokumenty pokazujące, że oczyszcza ścieki zgodnie z wskaźnikami dla danej aglomeracji nie wymaga dokonywania monitoringu jakości oczyszczonego ścieku. Dopiero, kiedy jest uzasadnione podejrzenie, że instalacja nie działa prawidłowo, organy administracji mogą nakazać badanie jakości oczyszczania.
Juliusz Sumorok
